İklim değişikliği kaynaklı eriyen buzlar yüzünden avlanamayan kutup ayıları, kutup bölgesindeki yerleşimlerdeki çöplüklere ve kasaba içlerine daha sık gitmeye başladı. Pilden, kullanılmış bebek bezine kadar pek çok uygunsuz maddeyi yiyen hayvanlar, yerleşimlere fazla yaklaştıklarında öldürülüyor.
İklim değişikliği Arktik deniz buzunu azalttıkça, kutup ayıları giderek daha fazla sayıda ve daha sık kasabalara iniyor, çöplükleri yağmalamak zorunda kalıyor.
İnsan çöpü yiyen ayılar yeni bir görülen bir durum olmasa da Kuzey Kutbu‘ndaki insan-ayı etkileşimlerinin sıklığı ve ciddiyeti istikrarlı bir şekilde artıyor. Oryx dergisinde yayımlanan yeni bir araştırmanın yazarları, bazı karşılaşmaların kutup ayılarının vurulması ve öldürülmesiyle sona erdiğini yazdı.
Polar Bears International araştırmacılarından Geoff York, The Globe and Mail’e “Araştırmamız sırasında insan-ayı karşılaşmalarının yoğunluğunda artış ve kutup ayılarının normalde görülmediği yerlerde artan olayları tespit ettik” dedi.
Araştırmacılar, Amerika Birleşik Devletleri, Kanada ve Rusya‘daki kutup bölgesinde yaşayan topluluklarla ortalamanın üzerinde (ve bazen ölümcül) kutup ayısı karşılaşmalarını gösteren altı vaka çalışmasını açıkladı. . Her kasaba veya toplulukta, son birkaç yıl veya on yıl içinde kutup ayısı gözlemlerinin sayısı istikrarlı bir şekilde arttı ve bu da bazı tehlikeli durumlara yol açtı.
Örneğin 2019’da Rusya’da yırtıcı ayılar iki köydeki çöplükleri adeta işgal etti. Belushya Guba kasabası (yaklaşık 2.000 nüfuslu) yetkilileri, kasabanın açık depolama sahasının yakınında, 52 kutup ayısının bir “kitlesel istilası” olduğunu ve bazı ayıların daha sonra kasabanın içine doğru ilerlediğini ve binalara erişmeye çalıştığını bildirdi. Ryrkaypiy köyünde (nüfus 600) de 60 kutup ayısı birkaç hafta boyunca kasabanın çöplüğünden ayrılmadan beslendi.
Çalışmada, Kanada’nın kutup bölgesinde, biri 2015’te, diğeri 2016’da olmak üzere iki kutup ayısının insan yerleşimlerine çok yaklaştığı için vurularak öldürüldüğü belirtildi. Yazarlara göre insan kaynaklı iklim değişikliği, insan-vahşi hayvan etkileşimindeki artıştan büyük ölçüde sorumlu.
Pillerden kirli bebek bezlerine kadar her şeyi yiyorlar
Vaka çalışması yapılan topluluklar, sonbaharın sonlarına doğru deniz buzunun oluştuğu kıyıların yakınında yer alıyor. Bu da araştırmaya göre kutup ayılarına fok ve morsları avlayabilecekleri bir platform sunuyor. Araştırmacılar, artan sıcaklıklar her yıl mevcut deniz buzunu azalttığı için ayıları iç bölgelere girmeye ve kasabalardan ve çöplüklerden alternatif gıda kaynakları aramaya zorlayabileceğini söylüyor.
York, insan çöpünün besin değerinin idealden düşük olması veya çöp tenekesine atlayan ayıların pillerden kirli bebek bezlerine ve gıda kaplı seramik kaplara kadar her şeyi yuttuğunu söyledi: “Kutup ayıları yemek kokusunu alabiliyorlarsa uzun bir mesafe kat ederler. Güvenilir bir yiyecek kaynağı buldukları takdirde, bunu daha sık yapacaklardır.”
Uzmanlara göre, sorunun çözümlerinden biri, organik atıkları bertaraf etmek için açık depolama alanlarını kompost veya yakma fırınları ile değiştirmek ve böylece kutup ayılarının insanlarla temas etme olasılığını en aza indirmek. Ancak çöplükler kapalı olsa bile, kutup ayıları, deniz buzu azaldığı sürece yiyecek aramak için Arktik kasabalarına girmeye devam edecek. Bu durum, iklim değişikliğinin öngörülemeyen sonuçlarından sadece biri ve anlamlı küresel eylemde bulunmanın öneminin altını çiziyor.
