MUĞLA – Yaz sezonunu iki ay geç açmak zorunda kalan Bodrum esnafı, giderek kötüleşen ekonomik krizin nedeni olarak Türkiye’nin savaş politikalarını işaret ediyor.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı verilere göre 2022 yılının ilk çeyreğinde turizm geliri pandemi etkisinin yoğunluğuyla devam ettiği geçen yılın aynı çeyreğine göre yüzde 122,4 artarak 5 milyar 454 milyon 488 bin dolar oldu. 2022 yılının ikinci çeyreği verileri ise henüz açıklanmadı. Gelir artmış gibi görünse de Bodrum’da esnaf ekonomik krizin geçen yıllara göre daha da kötüye gittiğini söylüyor. Asgari ücrete yapılan zammın alım gücüne yansımadığını belirten Bodrum esnafı eskiden gelen orta sınıf yerli turistin artık Bodrum’a uğramadığını söylüyor.
Bir tişört 10 Dolar
Bodrum Marina Caddesi’nde butik işleten Elif Doğan, işletmeyi devralalı 8 ay oldu. Bu işe başlarken, böylesi bir sonuç beklemediğini söyleyen Elif, “Dolarla ürün alıyoruz. Bulduğumuz ürünler çoğu zaman pahalı oluyor. Her gelen müşteriye tek tek izah etmek zorunda kalıyorum. Bir askılı tişörtün fiyatı 10 Dolar olmuş ve biz üzerine kar koyamıyoruz. Koyarsak potansiyel müşterilerimize yansıyor ve ‘Bir önceki ay daha uygundu’ deniyor. Dolar artınca alış da arttı diyoruz” şeklinde konuştu.
Kiralar astronomik rakamlarla ifade ediliyor
Özellikle kiralara astronomik rakamlar ödediklerini belirten Elif, “Değmeyecek bir yere çok yüksek fiyatlar ödüyoruz. Farklı bir iş yapmadığınız sürece geçinemezsiniz. Her yer o kadar durgun ki… Dışarıda bir kalabalık var ama durgun bir kalabalık. İnsanlar sahil kenarında dolaşıp evlerine gidiyor. Ben günün 10 saatini burada geçiriyorum içeri giren kişi sayısı 10’u geçmiyor. İnsanlar bazı şeyleri lüks görüyor. Bunu almak yerine farklı şeyleri değerlendirebilirim diyor. Yazın tek avantajımız düğün, bayram, mezuniyet. Kışın hiç satış olmuyor. Yazın kazanıp birikim yapalım ki kışın hayatımızı Bodrum’da sürdürebilelim” ifadelerini kullandı.
‘Asgari ücret değil alım gücü artmalı’
Ekonominin düzelmesi için Euro ve Doların düşmesi gerektiğinin altını çizen Elif, “Asgari ücretin yükselmesi bizi etkilemiyor. Alım gücümüz yok. Eskiden aldığım şeyi şimdi aynı fiyata alamıyorum. Alım gücünün yükselmesi lazım. Sürekli kaygı içindeyiz. Şu an gördüğümüz fiyatı ertesi gün göremiyoruz” dedi.
‘Asgari ücretli buralara gelemez’
Bodrum’da kızıyla pastane ve kafe işleten Necmiye Kıroğlu da doğal ve nitelikli ürün getirmelerine rağmen satışlarının kötü olduğunu ifade etti. Ekonomik krizin zorladığını kaydeden Necmiye, “Bir pasta malzemesi 2-3 bin Liradan aşağı değil ve satılmayınca çöpe gidiyor, zarar ediyoruz. Dolar, Euro çıkıyor. Asgari ücret yükseldi ama insanlar kira veriyor, çocuk okutuyor. O paralarla olmaz ki. Onlar buralara gelemez. Nasıl gelsin. Biz yan gelirlerimiz olduğu için sıkıntı yaşamıyoruz” sözlerine yer verdi.
‘İktidarın değişmesi lazım’
Ekonomik kriz nedeniyle eşinin işletmeci olduğu butik otelde çalışmaya başladığına değinen Gülşen Şahin, geçen yılki sıkıntıların bu yıl artarak devam ettiğini dile getirdi. Kriz koşullarında yerli turistin azaldığını belirten Gülşen, “Bize göre memurlar orta kademelerdi. Onlar da gelemez oldu. Bu Bodrum’un yapısını değiştirdi. Sezon yeni açıldı ve çoğu da yabancı. Normalde sezon nisanda başlardı, mayısta, haziranda dolardı. Şimdi haziran sonu temmuz başı gibi açıldı. Bodrum’da yiyecek çok pahalı ve işletmeciler bunu yansıtmak zorunda. İnsanlar yiyecek bile alamıyor. Bir kola veya çay, ekmek arası ile geçiştirmeye çalışıyor” diyerek, tatil bölgesinin durumunu özetledi.
Ekonomik krizin nedeninin iktidar olduğuna işaret eden Gülşen, “Türkiye’deki yönetimin değişmesi ekonomiyi anlayanların yönetmesi lazım. Türk Lirasının değer kazanması, alım gücümüzün yükselmesi lazım” dedi.
‘Alışveriş yapabilen turist gelmiyor’
Emekli olduktan sonra 4 yıldır takı standı işleten Aslı Aydın, takı malzeme fiyatlarının sürekli değişmesinden şikayetçi. Aslı, “Onlara Türkiye ucuz geldiği için geliyor. Bu Türkiye’de ekonomik kriz olduğu için böyle. Emekli maaşı bize yetmiyor. Saraydakileri doyurmaya çalışıyoruz. Biz seçiyoruz onlar yaşıyor bizler sürünüyoruz” sözlerini kullandı. Krizin nedeninin “yanlış yönetim” olduğunu ekleyen Aslı, şöyle konuştu: “En büyük neden savaş politikaları. Suriye’de ne işimiz var? Girdik Suriye’ye çöktük. Savaş olduğu sürece biz böyle olacağız. Zaten çökmüş durumda. Hükümetin değişmesi lazım. Tamamen demokrasinin olması gerekiyor. Demokrasi olmayan ülke asla kalkınamaz. Ekonomik krizden fakir fukara zarar görüyor. Zengin daha zengin oluyor. Orta sınıf yerlerde sürünüyor artık. Vergiler aldı başını gitti.”
Melike Aydın
