ANKARA – İHD Merkezi Kadın Komisyonu 2021 yılı kadına yönelik şiddete ilişkin hazırladıkları raporu açıkladı. Raporda, 2021 yılında en az 323 kadının erkekler tarafından katledildiği, 118 kadının şüpheli şekilde yaşamını yitirdiği belirtildi. Raporda ayrıca, 12 bin 500 kadının tutuklu olduğunu, 0-6 yaş grubunda bulunan 345 çocuğun cezaevinde olduğunu kaydetti.
İnsan Hakları Derneği (İHD) Merkezi Kadın Komisyonu Ankara’da bulunan Starton Otel’de 2021 yılı kadına yönelik şiddete ilişkin hazırladıkları raporu kamuoyuyla paylaştı. Açıklamaya, İHD Eş Genel Başkanı Eren Keskin ve İHD yöneticileri katıldı. Basın toplantısında ilk olarak Eren Keskin söz aldı.
İstanbul Sözleşmesi
Hazırladıkları raporda, İstanbul Sözleşmesi’nin kadınlar için ne kadar önemli olduğunu bir kez daha anlaşılacağını söyleyen Eren, İstanbul Sözleşmesi’nin bugüne kadar kadına yönelik şiddet konusunda kadınlar tarafından hazırlanan en kapsamlı sözleşme olduğunu hatırlattı. Eren, “Sözleşmenin kadınlar açısından şöyle bir önemi var; bizim coğrafyamızda yükselen bir mücadelenin ürünü. Diyarbakır’da eşi tarafından annesi katledilen ve kendisi de ağır yaralan Nahide Opuz davasında Türkiye’de iç hukukta istenilen sonuç alınamayınca AİHM’e gidildi. AİHM, Nahide Opuz davasında Türkiye’yi mahkum etti. Mahkum ederken de, Nahide Opuz’u özellikle aile içi şiddete karşı devlet tarafından korunmadığı için mahkumiyet kararını verdi” dedi.
‘Cumhurbaşkanı’nın keyfi imzasıyla feshedildi’
AİHM’in Nahide Opuz kararından sonra Avrupa Konseyi Başkanlığı’nın tüm üye devletlere bir sözleşme hazırlaması çağrısında bulunduğuna vurgu yapan Eren, “Bizim coğrafyamızda kadın hukukçuların da katılımıyla İstanbul Sözleşmesi kaleme alındı. İstanbul Sözleşmesi İstanbul’da imzalandığı için ilk imzacısı Türkiye olduğu için adı İstanbul oldu. İktidarın kendi pratiğinin zaman içinde ne kadar değiştiğini gösteriyor. Bu iktidar döneminde imzalanan bir sözleşme ve yine bu iktidar döneminde tek bir kişinin imzasıyla feshedildi. Burada açılan davalarda Danıştay Savcılığı’nın önemli bir mütalaası vardı. Danıştay Savcısı şöyle dedi; imzalandığı gün yürürlükte olan hukuk sisteminin uygulanması gerekiyor ve bu hukuk kuralıdır dedi. Ama o usule göre değil, Cumhurbaşkanı’nın keyfi imzasıyla feshedildi. İHD’li kadınlar olarak, raporumuzda İstanbul Sözleşmesi’nin ne kadar önemli olduğunu bir kez daha hatırlatmak isteriz” diye belirtti.
Eren’in konuşmasının ardından İHD Merkezi Kadın Komisyonu Sekreteri ve Dönem Sözcüsü Şevinç Koçak raporu açıkladı. Raporda, İHD’ye yapılan başvurular, cezaevlerinde bulunan kadınlar, kadınlara yönelik hak ihlalleri, kadın emeği ve istihdam, İstanbul Sözleşmesi, kadın sığınaklarının durumu, kadın katliamları, şüpheli kadın ölümleri yer aldı.
‘Çok sayıda kadın çeşitli hak ihlallerine maruz kaldı’
Türkiye’de 2021 yılında derneklerine yapılan başvurular ve basından haberleri derlediklerini belirten Sevinç, Covid-19 pandemi süreci devam ederken derinleşen ekonomik kriz ile beraber her krizde olduğu gibi en çok kadınlar ve çocukların etkilendiğini ifade etti. Sevinç, “Kadınlar haklarına erişmekte zorlandı. Raporumuzda yer alan sayı ve bilançoların ötesinde kayda alınmamış kolluk kuvvetleri ya da resmi kurumlara erişememiş çok sayıda kadın çeşitli hak ihlallerine maruz kaldı. 1986 yılından beri hak ve özgürlük alanında faaliyet yürüten derneğimizin sadece genel merkezine 2021 yılı içerisinde başvuran kadınların çoğu işsizlikten kaynaklı ekonomik ve temel haklar temelinde hukuki destek talebiyle başvuruda bulundu. Hapishanelerden çok sayıda başvuru aldık” ifadelerini kullandı.
‘2021 yılında en az 323 kadın erkekler tarafından öldürüldü’
Hapishanelerde, çıplak arama, işkence kötü muamele gibi eylemlerle de kadınların karşılaştığına dikkat çeken Sevinç şöyle devam etti: “LGBT+İ’lere baskı, kötü muamele ve nefret söylemleri devam etti. 2021 yılında en az 323 kadın erkekler tarafından öldürüldü, en az diyoruz çünkü kayda alınmamış ismi bilinmeyen kadınları ekleyemedik. 118 kadın şüpheli şekilde hayatını kaybetti. 775 kadın seks işçiliğine zorlandı. Bin 19 kadın tecavüz ve tehdit edildi şiddete maruz bırakıldı. Kadın ve LGBT+’İ’ler haklarına yönelik 22 barışçıl toplantıya müdahale edildi. 8 toplantı ve etkinlik engellendi, 191 kişi gözaltına alındı en az 4 kişi yaralandı. En az 2 kişi çıplak aramaya, bir kişi tecavüz tehdidine maruz bırakıldı. Gökkuşağı bayrakları suç delili olarak gösterildi. 2021 yılı cinsiyet ayrımı endeksine göre Türkiye 156 ülke arasında 133’ncü sırada yer alıyor. Geniş tanımlı kadın işsizlik oranı 136. 6 iken 13.3 milyon kadın ücretsiz bakım emeği verdiği için çalışma hayatına katılamıyor, her 10 kadında 3’ü kayıt dışı çalıştırıyor, erkekler kadınlara göre yüzde 27 oranında daha fazla kazanıyor.”
‘345 çocuk cezaevinde’
İHD Merkezi Hapishaneler Komisyonun 2021 yıl raporuna değinen Sevinç, cezaevlerinde 10 bin 522 hükümlü bin 978 tutuklu olmak üzere cezaevlerinde toplam 12 bin 500 tutuklu kadının olduğuna işaret etti. Sevinç, “Bu kadınlar ile birlikte 0-6 yaş arasında 345 çocuk anneleri ile birlikte hapishanelerde tutuluyor” şeklinde konuştu.
Sevinç ardından İHD Merkezi Kadın Komisyonun önerilerini şöyle sıraladı.
“İstanbul Sözleşmesi’nden çekilme kararı iptal edilmeli ve 6284 Sayılı Kanun’la etkin bir şekilde uygulanmalı.
“Toplumsal cinsiyet eşitliği her alanda derhal sağlanmalı.
“Kadına yönelik şiddet konusunda 7/24 kadınlar tarafından ulaşılabilecek profesyonel kişiler ve kurumlar oluşturulmalı, telefona ulaşamayan kadınlar için alternatif yollar kurulmalı ve bunlar Türkçe, Kürtçe, Arapça, İngilizce gibi pek çok dili barındırmalı, işaret dili bilen personel bulunmalı.
“Mülteci ve sığınmacı kadınların güvenliği sağlanmalı ve sığınmacı/mülteci kadınlara yönelik güçlendirici çalışmalar yapılmalı.
*Sığınaklar erişilebilir ve uluslararası standartlara uygun olmalı. 60 yaş üzerindeki kadınlar da sığınaklara kabul edilmeli.
*Sığınaklardan çıkan kadınlar için ekonomik ve sosyal yardımlar işlevsel olmalı. Kolluk kuvvetlerinin keyfi bir şekilde caydırıcı ve yanlış bilgi vermesine yaptırım uygulanmalı.
*Resmi kurum ve kuruluşların nefret söylemleri ve ayrımcı söylemleri hakkında yasal girişimlerde bulunulmalı.
*Doğum kontrol yöntemleri, kürtaj ve HPV ücretsiz olmalı.
*Cinsel sağlık hizmetlerinde kadınlar hiçbir ayrımcılığa maruz kalmamalı.
*Bebek ve çocuk kreşleri ücretsiz ve erişilebilir olmalı.”
Sevinç, taleplerin yerine getirilmesi ve kadına yönelik şiddetin son bulması ve toplumsal cinsiyet eşitliği sağlanması için sokakta ve hak ihlallerini takip etmeye devam edeceklerini kaydetti.
Rapora şu linkten ulaşılabilir:
